Neler yeni

Yeni mesajlar Yeni konular En çok mesaj En çok tepki En çok görüntülenen

Soner DİLEK

🏆Pro Tasarımcı🏆
Katılım
10 Eki 2007
Mesajlar
606
Tepkime puanı
15
Web sitesi
www.sonerdilek.net
Arkadaşlar konunun yerimi bilmiyorum ama bir sorum olcaktı.

Geçenlerde bir ambalaj fabrikasına başvurdum ve bana fabrikada sordukları şu oldu;Renk ayrımı yapabilirmisin ve biliyomusun?belki onlar kendi dilleriyle konuştular bana ama...bu renk ayrımı nedir,corel draw ve photoshop gibi programlarda nasıl uygulanır(nasıl ayrım yapılır)?Biraz netten araştırdım fakat hep sistematik dillerle konuşmuşlar pek bişey kavrayamadım.Açıklayıcı bir metin resimli yada resimsiz olabilir yada ne biliyim bildiğiniz bir site varsa beni bilgilendirmenizi ve yönlendirmenizi rica ediyorum.

Şimdiden teşekkürü bir borç bilirim saygılar.
 

Benzer konular

ahmetsxfile

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
16 May 2007
Mesajlar
151
Tepkime puanı
4
Dostum renk ayrımını sadece renk ayrım ajansları yani film çıkış cihazları olan ajanslar yapar.

Yani sen kalkıp renk ayrım cihazın yokken renk ayrımı yapamazsın. O makinanın cinsine markasına göre renk verileri ve yazdırma ayarları var bunu her ajans kendi cihazına göre ayarlar o yüzden senin renk ayrımı yapıp yollama gibi bir şansın yok.
Makina markası ve özellikleri sende var ve biraz zor olan bu bilgiler vakıf isen ancak yapabilirsin ama yine de sağlıklı olmaz. Çünkü renk ayrımı yapıldıktan sonra bir de orjinalinden kontrol edilmesi gerekiyor. Yani Renk Ayrımı Yapan Film çıkış ajanslarından başkasının yapması pek alışılmış bir durum değil.

Onların makinası var ve özelliklerini biliyorsan ancak öğrenebilirsin. Ama internetten öğrenebileceğin bir yer yok bildiğim kadarıyla...

Benim kendi renk ayrım ajansım var. Ama hiçte sizin bildiğiniz gibi yürüyen bir sistem değil... Tüm Grafik Tasarım programlarıylada yapılabilir, en çok Freehand Corel gibi vektörel proramlar kullanılır.
 

kahin23

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
18 Eki 2007
Mesajlar
115
Tepkime puanı
0
Dostum renk ayrımını sadece renk ayrım ajansları yani film çıkış cihazları olan ajanslar yapar.

Yani sen kalkıp renk ayrım cihazın yokken renk ayrımı yapamazsın. O makinanın cinsine markasına göre renk verileri ve yazdırma ayarları var bunu her ajans kendi cihazına göre ayarlar o yüzden senin renk ayrımı yapıp yollama gibi bir şansın yok.
Makina markası ve özellikleri sende var ve biraz zor olan bu bilgiler vakıf isen ancak yapabilirsin ama yine de sağlıklı olmaz. Çünkü renk ayrımı yapıldıktan sonra bir de orjinalinden kontrol edilmesi gerekiyor. Yani Renk Ayrımı Yapan Film çıkış ajanslarından başkasının yapması pek alışılmış bir durum değil.

Onların makinası var ve özelliklerini biliyorsan ancak öğrenebilirsin. Ama internetten öğrenebileceğin bir yer yok bildiğim kadarıyla...

Benim kendi renk ayrım ajansım var. Ama hiçte sizin bildiğiniz gibi yürüyen bir sistem değil... Tüm Grafik Tasarım programlarıylada yapılabilir, en çok Freehand Corel gibi vektörel proramlar kullanılır.




bi grafiker bir işi filme gönderirken renk ayrımını yapmadanmı gönderir ahmet kardeşim.tabiki ambalaj sektöründe farklı renkler ve metodlar ortaya çıkıyor.bu ambalaj sektörü normal ofsette basılan bi işteki gibi değil. Beyazın bile renk sayıldığı bu sektörde iş yeri sahibinin bunu arkadaşımıza sorması bu yüzdendir.çünkü farklıdır durumlar ona ileride sorunlar yaratacaktır.işyeri sahibi bunun farkındadır.hadi hayırlı traşlar.
 

dururepro

🌱Yeni Üye🌱
Katılım
19 Kas 2007
Mesajlar
2
Tepkime puanı
0
Yaş
42
bi grafiker bir işi filme gönderirken renk ayrımını yapmadanmı gönderir ahmet kardeşim.tabiki ambalaj sektöründe farklı renkler ve metodlar ortaya çıkıyor.bu ambalaj sektörü normal ofsette basılan bi işteki gibi değil. Beyazın bile renk sayıldığı bu sektörde iş yeri sahibinin bunu arkadaşımıza sorması bu yüzdendir.çünkü farklıdır durumlar ona ileride sorunlar yaratacaktır.işyeri sahibi bunun farkındadır.hadi hayırlı traşlar.


s.a. ilk yazım mesleğim olduğu için size ben cvp vereyim. grafiker eğer basılacak işte özel renkler yoksa yaptığı tasarımı baskıya uygun CMYK göndermekle sorumludur. tabi detaylarıda unutmadan( Rgb olmayacak, varsa traş payları verecek minumum 3mm). bizim ankaradaki sektörde gerçek grafikerleri tenzih ederim grafiker olduğunu sanan onca kişiler varki.. onların yaptığını düzeltmek biz renk ayrımcılarına düşüyor..
 

SaKa75

🌱Yeni Üye🌱
Katılım
11 Ara 2007
Mesajlar
1
Tepkime puanı
0
Bundan 12-13 sene önce renkayrımcılık çok keyifli ve geliride oldukça yüksek bir meslekti. Fakat ne zaman kurslar açıldı (grafikerlik kursları) mertlik bozuldu. Üç ay kursa giden kendini grafiker zannedip piyasaya girdi. Maaşlar ve işlerdeki kaliteler yarı yarıya farketmeye başladı. Bir grafiker bir işi renkayrımına göndermeyi detaylı olarak pek bilmez ve renkayrımcılarda deli gibi uğraşır. Bence öğrenmenizde fayda var hem renkayrımcıda işinizin zamanını kısaltırsınız hemde bilgi olarak kendinizi geliştirebilirsiniz.
 

Altavista

🌱Yeni Üye🌱
Katılım
8 Ara 2007
Mesajlar
3
Tepkime puanı
0
Yaş
45
bu renk ayrımı nedir,corel draw ve photoshop gibi programlarda nasıl uygulanır(nasıl ayrım yapılır)?

her sayfa için genellikle 4 renk ayrımı olur: CMYK proses renklerinin her biri için bir tane ve kullanılan spot renk(ler) varsa bunların her biri için de bir tane olmak üzere.
Tsarımcılar genellikle bu renk ayrımlarını üretmezler - bunu yerine matbaaya üretim için sayısal dosyaların tamamını teslim ederler.
 

h.salma

🌟Usta Tasarımcı🌟
Katılım
29 Ağu 2007
Mesajlar
298
Tepkime puanı
1
Yaş
43
Arkadaşlar konunun yerimi bilmiyorum ama bir sorum olcaktı.

Geçenlerde bir ambalaj fabrikasına başvurdum ve bana fabrikada sordukları şu oldu;Renk ayrımı yapabilirmisin ve biliyomusun?belki onlar kendi dilleriyle konuştular bana ama...bu renk ayrımı nedir,corel draw ve photoshop gibi programlarda nasıl uygulanır(nasıl ayrım yapılır)?Biraz netten araştırdım fakat hep sistematik dillerle konuşmuşlar pek bişey kavrayamadım.Açıklayıcı bir metin resimli yada resimsiz olabilir yada ne biliyim bildiğiniz bir site varsa beni bilgilendirmenizi ve yönlendirmenizi rica ediyorum.

Şimdiden teşekkürü bir borç bilirim saygılar.

Renk ayrımı, renklerine ayırmak demektir. CMYK bir fotoğraftaki (veya yazı vs. vs.) Cyan Magenta Yellow ve Black değerlerine ayırabilmektir. Bunu Postscript yazdırma dili destekli bir yazıcıyla da yapabilirsiniz ama renk ayrımı yapan bir ajansın film çıkış makinesinden alınmış bir film çıkışıyla kıyaslanması biraz yanlış olur. Aşağıda renklerine ayrılmış bir fotoğraf ekledim, inceleyip fikir edinebilirsiniz ama ayrıntılı bilgi istiyorsanız bir renk ayrımcıya gidip bu işin tam anlamıyla nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz.

Cyan renk değerleri filmde bu şekilde çıkacaktır
cyanmd4.jpg


Magenta
magentale4.jpg


Yellow
yellowye6.jpg


Black
blackgj9.jpg


Alınan 4 adet film çıkışıyla CMYK renkteki boyalarla trigromi baskı tekniğiyle basıldığında bu şekilde çıkması gerekir:
cmykja6.jpg


Bunlar CMYK renkler için geçerli, yani bu baskının üzerine bir de altın yaldız baskı yapılacaksa onun için de ayrı bir film alınması gerekir. Spot baskı tekniğinde ise kullanılacak renklerin her biri için ayrı film alınır ve baskı renkleri baskı operatörü tarafından boyalar karıştırılarak ayarlanır.

Ama dediğim gibi daha ayrıntılı bilgi isterseniz bir renk ayrımcıya gidip öğrenebilirsiniz. Kolay gelsin...
 

Neyseney

🌱Yeni Üye🌱
Katılım
29 Kas 2007
Mesajlar
3
Tepkime puanı
0
RENK AYRIMI Nedir?

Sevgili arkadaşlar ben bir ambalaj firmasında RENK AYRIM UZMANI olarak görev yapmaktayım. Kısaca anlatmaya çalışayım. Arkadaşımızın sorduğu renk ayrımının film makinalarında yapılan renk ayırma işlemi ile ilgisi yok.
Renk Ayrımı ART-PRO adı verilen özel bir program ile yapılır. Her renk bir kanaldır. ART-PRO da (p.shop gibi) CMYK + Ekstra renkler bu sebeple (baskı tekniğine göre) her renge ait bir silindir, klişe veya kalıp vardır. İşte bu renkler arasında baskı esnasında açmalar, yani birleşim yerlerinde küçük kaymalardan dolayı boşluklar oluşur, bunları önlemek ve baskıyı kolaylaştırmak amacıyla renklerin birleşim yerlerine binme/çekme dediğimiz işlemler uygulanır. Gıda ambalajlarını yakından incelediğinizde iki rengin birleştiği yerde koyu kontörler göreceksiniz ( 0.2-0.3 mm arası) işte bu işlemler Renk ayrımı kapsamındadır. O kontör birbiriyle kesişen o 2 rengin birleşimidir. Makarna paketleri, piyasada ki tanınmış içecek etiketleri (ofset baskılar değil ama) inceleyin anlayacaksınız.
Ayrıntılı, ayrıcalıklı ve çok zevkli bir iş.

Renkler cisimlerin üzerine düşen ışığın bir kısmının yansıması, diğer bölümünün absorbe edilmesi (emilmesi) ile oluşur. Bu oran rengin cinsini belirtir.

Bir renkli kompozisyonun basılabilmesi için orijinaldeki renklerin baskıya uygun dört ana renge (cmyk) ayrıştırılması işlemine renk ayrımı denir

Bir çalışmanın filme alınabilmesi için SCANNER - FİLM ÇIKIŞI - PROVA olarak 3 aşamadan geçer.

Matbaacılıkta 4 ana renk vardır. Bütün renkler bu 4 rengin kombinasyonlarıyla oluşturulmaktadır.

Bir örnekle renk ayrımını ünitesinin nasıl işlediğini görelim.

1. Bir broşür yapılacağını varsayalım. Öncelikle renk ayrımı yapılabilmesi için yapılacak işin maketi, diaları ve düşük rezolüsyonlu bilgisayar çalışması zip-cd-disket, dvd-harddisk ile alınır. Önce makete göre dialar ve opaklar taranır, temizlenir. Varsa dekupajları yapılır. Bu işlemlerden sonra sistem çalışması gereken sayfalar varsa bu çalışma yapılır.

2. Hazırlanan resimler, sayfadaki yerlerine yerleştirilir. Filmler basılmadan önce çıkış renk kontrolü yapılır.

3. Basılacak kağıda uygun TRAM seçilir. Renk ayrımı atölyesine gönderilecek işler için işin sahibi mutlaka filmin nerede kullanılacağını bildirilmelidir. Yanlış bilgi veya hatalı yönlendirme sonucu tramlar yanlış kullanılırsa sonuç kötü olur.

Baskı niteliğine göre bilinen tram kullanılması

Serigrafi = 34'lükten küçük
Gazete kağıdı (3. Hamur ) = 40'lık
İnsert (Lwc) = 48'lik ( Şayet kağıt toksa ) 54'lük
Dergi = 60'lık-70'lik
Ofset = 70'lik
Çok kaliteli ofset = 80'lik
1. Hamur = 54-60'lık
Kuşe = 70'lik tram kullanılır

4. Film çıkışı alınır.

Renk Ayrımında Kullanılan Bazı Terimler

Tram: Geçişleri (tonları) meydana getiren noktalardır. (1 cm'ye düşen nokta adedi)

Tire: Geçiş tonu olmayan düz renklerdir. Nokta kullanılmadan yapılan filme denir.

Degrade: Koyudan açığa veya bir renkten başka bir renge yumuşak geçişe denir.

Dekupe: Bir objenin etrafı yokmuş gibi temizlenmesine denir.

Ekstra (solid): CMYK dışında basılan özel renkler (gümüş, yaldız, refleks blue, altın yaldız vb gibi)

Dia: Taranabilir transparan orijinal film 2,4x3,5 6x6 6x9 13x18 gibi ebatları vardır.

Opak: Işık geçirmeyen basılı işlerin orijinalleri (Karta basılmış fotoğraflar, gazete ve dergilerden alınmış resimler)

Lup: Renk ayrımında kullanılan özel büyüteç

Photo Shop (sistem çalışması): Fotoğrafların edit edildiği özel bir bilgisayar programı. Bu programla istenilen resimler üzerinde arzu edilen görsel hareketler uygulanabilir. (örneğin bıyıksız bir insana bıyık yapılması gibi)

Prova"Contact proof": Mevcut filmlerin fotografik yolla renkli folyolar kullanılarak bir nüshanın kağıt üzerine çıkarılması işlemidir. (Cromolin – Fuji Prova gibi.)

Hexachrome: 6 renkle baskı sistemi CMYK'ya ilave olarak yeşil ve turuncunun ana renk olması. Tramların serbest hareket etmesi işlemi.
 
Son düzenleme:

HORUS

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
28 Tem 2007
Mesajlar
2,653
Tepkime puanı
27
konuyla alakasız mesajlar silinmiştir
konu dışında mesaj yazmayın
 

Faro

🏅Acemi Tasarımcı🏅
Katılım
12 Ara 2007
Mesajlar
30
Tepkime puanı
0
valla ben bütün işlerimin renk ayrımını kendim yapıyorum :) ama çok detaylı şeyler öle anlatmakla anlayamassın kardeş

RENK AYRIMI Nedir?

Sevgili arkadaşlar ben bir ambalaj firmasında RENK AYRIM UZMANI olarak görev yapmaktayım. Kısaca anlatmaya çalışayım. Arkadaşımızın sorduğu renk ayrımının film makinalarında yapılan renk ayırma işlemi ile ilgisi yok.
Renk Ayrımı ART-PRO adı verilen özel bir program ile yapılır. Her renk bir kanaldır. ART-PRO da (p.shop gibi) CMYK + Ekstra renkler bu sebeple (baskı tekniğine göre) her renge ait bir silindir, klişe veya kalıp vardır. İşte bu renkler arasında baskı esnasında açmalar, yani birleşim yerlerinde küçük kaymalardan dolayı boşluklar oluşur, bunları önlemek ve baskıyı kolaylaştırmak amacıyla renklerin birleşim yerlerine binme/çekme dediğimiz işlemler uygulanır. Gıda ambalajlarını yakından incelediğinizde iki rengin birleştiği yerde koyu kontörler göreceksiniz ( 0.2-0.3 mm arası) işte bu işlemler Renk ayrımı kapsamındadır. O kontör birbiriyle kesişen o 2 rengin birleşimidir. Makarna paketleri, piyasada ki tanınmış içecek etiketleri (ofset baskılar değil ama) inceleyin anlayacaksınız.
Ayrıntılı, ayrıcalıklı ve çok zevkli bir iş.

Sevgilerimle,

valla hocam her programda renk ayrımı yapılır yaa sadece art-proda değil :D
 
Moderatör tarafında düzenlendi:

matri

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
7 Kas 2007
Mesajlar
170
Tepkime puanı
2
Yaş
54
katiliyorum, her programla renk ayrimi yapilabilir, art pro isi kolaylastiriyo, her renki ayri ayri kanal olarak gostererek, iki renk birbiri uzerine koyarak, yada binmeleri gostererek.... yani +lari fazla.. o kadar.
 

Neyseney

🌱Yeni Üye🌱
Katılım
29 Kas 2007
Mesajlar
3
Tepkime puanı
0
katiliyorum, her programla renk ayrimi yapilabilir, art pro isi kolaylastiriyo, her renki ayri ayri kanal olarak gostererek, iki renk birbiri uzerine koyarak, yada binmeleri gostererek.... yani +lari fazla.. o kadar.

Evet sözlerinize katılıyorum. Ancak soruyu ilk soran arkadaşım, ambalaj firmasına gittiğini söyledi ve (benim bildiğim) sektörde öncü bütün ambalaj firmaları Art-Pro kullanıyor, o sebep ile Art-Pro dedim. Tabiki p.shop ta da ıllustrator vs.. programlarda da yapılabiliyor, biz de bu şekilde çalışıyoruz zaten tek başına Art-Pro demek istememiştim.Çok detaylı bir konu olduğundan ayrıntılara girmedim. Önemli olan renk ilişkileri mantığını kavramak ve gerekli yere gerekli müdahaleyi doğru yapabilmek diye düşünüyorum.
 

yako

🌟Usta Tasarımcı🌟
Katılım
20 Eyl 2007
Mesajlar
392
Tepkime puanı
0
Faro kardes Neyseney arkadasim renk ayriminda kolaylik sagliyan bir program olan Artpro yu tanitmak istemis tabiki her programda Renk ayrimi yapilir ben photoshop ta bile yaparım ama Bu artpro denilen programın gerçekten artıları var yaklasik 5 senedir kullanıyorum iyiki cikarmislar cok büyük kolaylik bir kere diğer programlarda cizgi kalinligi verip overprint verdiginde ne kadar binme olacaksa onun iki katı vermelisin ama artproda sadece istedigin kalinligi iki komutla ister ice ister disa vermen mümkün... Bu ic dış muhabbetide nedir Ters yada düz baskıya göre binmeni yaparsın ya bunları kapsar... Ayrıyetten filme basacaksın işi yada klişeye artpro tek komutla renkleri sepere ederek renklerine ayırır. Bundan önce bir güzel yanını daha anlatmadan bitirmek istemiyorum. Bir etiket baskısını örnek vermek istiyorum 5 çesit sıvı sabun etiketim var ama her biri farklı çeşit bunların tek tek renk ayrımlarını yaptıktan hemen sonra seperated prewiev olarak kaydedip save ederken bunu farklı dosyaya beşini bir montaj dosyası olarak topluyoruz. Diyelimki daha sonra elmalı ve çilekli çeşidinde değişiklik oldu tek dökümanını açıp değişikliği yaptığında görüyoruz ki montaja baktığımızda tüm değişiklikler montaja aktarılmış durumda buna benzer birçok özellikle Artpro keşfedilmeyi ve Kullanıcısının çoğalmasını bekliyor... Artpro hakkında sormak istediğiniz her ne olursa herzaman bana mesaj atabilirsiniz. Saygilarimla ...Matri ye de bu arada selamlar
 

matri

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
7 Kas 2007
Mesajlar
170
Tepkime puanı
2
Yaş
54
art pro kullandim, tabiki renk ayriminda ARTPRO bir numara... ama inanki illustrator de cok basarili. ozellikle renk ayrimiyla ugrasiyorsaniz mutlaka illustartor denemenizi tavsiye ederim,

matri den de, yakoyaaa sevgi ve selamlar..
 

barmeno

🌱Yeni Üye🌱
Katılım
23 Kas 2007
Mesajlar
5
Tepkime puanı
0
bak kardeşim renk ayrımını öğrenmek istiyorsan bilen birisini yarım saat seyretmen yeterli olacaktır (tabi buda yeterli olmayacaktır ama ne olduğunu öğrenirsin) renk ayrımı yapılan çalışmayı baskıya hazırlamaktır. Renk ayrımını yazışarak öğrenemezsin.
 

emre-kara

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
9 Eki 2007
Mesajlar
176
Tepkime puanı
2
bak kardeşim renk ayrımını öğrenmek istiyorsan bilen birisini yarım saat seyretmen yeterli olacaktır (tabi buda yeterli olmayacaktır ama ne olduğunu öğrenirsin) renk ayrımı yapılan çalışmayı baskıya hazırlamaktır. Renk ayrımını yazışarak öğrenemezsin.

eet kardeşim sana katılıyorum bende çalıştım renk ayrım sütüdyosunda ama önemli olan senin için bunlar deil. arkadaşlar daha profesyönel anlatmış.bence sen bi renk ayrımı yapan birisiyle konuş ve ilk önce sen renk ayrımına gönderecegin işin nası olacagını örenmeye calış en önemlisi bu çunku sen çıkışı düzgün göndermezsen(rgb gibi) hem renk ayrımcı yorulur hemde işim orjinalligini kaybeder çunku senin üzerinden bunu bi kişi daha montajlamıj olur .ayrıca iş akışının nası olduğunu örenirsen tabi bu senin yanına kar olur tşk ler herkeze saygılar sevgiler
 

Mustafa Hakan

🏅Acemi Tasarımcı🏅
Katılım
28 Eyl 2007
Mesajlar
60
Tepkime puanı
0
Arkadaşların yazdıklarına katılıyorum, çok güzel noktalara değinmişler, fakat bende bişeyler eklemek istiyorum,
Renk ayrımını ambalaj sektöründe (Flekso denen baskı tekniğine )göre anlatmışsınız
bunun bide matbaa kısmı war,
Aslında renk ayrımı yaptığımız çalışmaların possicript dille yazdırılıp riplenmesi olayıdır,
öncelikle renk ayrımı alacağınız işi hazırladığınız programda açın
(freehand, corel,illustrator,indesign,....)
yazdırma seçenekleri sayfanızda renk ayrım dan almış olduğunuz PPD dosyanızı tanıtın (renk ayrım makinasının post script dil dosyasıdır)
separations sekmesinin işaretlenmesi, renklerin tram değerleri, LPI değerleri, ..... vs (bunlar ileri seviyede matbaacılık bilgisi ister)
bu ayrıntıları yazdırma ekranına girerek dosyanızı bir klasöre yazdırın,
artık dosyanız renk ayrım makinasının okuyabileceği dildedir (prn, pdf,ept ... dosyaları)
bu dosyayı renk ayrım bölümünüze göndererek işi bitirmiş olursunuz

saygılar
 

yako

🌟Usta Tasarımcı🌟
Katılım
20 Eyl 2007
Mesajlar
392
Tepkime puanı
0
Kendi adima konusuyorum... Hangi baski teknigi olursa olsun ayirt etmeksizin bir grafik operatörünün renk ayrimini eksiksiz yapacagina inaniyorum zaten renk ayrim olayini birkez benimsediyse arkadas teknik farketmeksizin digerleri kendiliginden cözülür. Renk ayrimi sadece inme yada binme vermekle sinirli degildir. Renklerlede dans edip konusmalisin örnek verelim ofsetten mesela... renkler ayni çıkar ne görüyorsam deyip asla bir portakalin içerisindeki cyan ni çekmemezlik etmezsin yada bir cips te çeşitli atraksiyonlar yapmadan duramam ben nasilmi birkere cyan i iptal ederim yine ardindan siyah kontrast saglayan kisimlara Pantone kahverengiden veririm kontrastini gibi degisik calismalar örnek verilebilir. Bizlerin hayati grafik onu yasayalim doyasiya birbirimize örneklerle destek olalim sorular soralim ama unutmayalim ki bizler ayni yola bas koymuslariz. Saygilar arkadaslar
 
Üst