Önder Adem
👑Efsanevi Grafiker👑
(1884-1933) Bağdat'ta doğdu. Fizan Mutasarrıfı Arif Hikmet Bey'in oğludur. Çocukluğu Bağdat'ta geçti. 7 yaşında annesinin ölümü üzerine babasıyla birlikte İstanbul'a geldi. Galatasaray Lisesini bitirdi. Öğretmenlik yaptı. Çeşitli devlet memurluklarında bulundu. Fecr-i Âti topluluğuna katıldı. Şiirleri, Servet-i Fünûn, Âşiyan, Muhit ve Dergâh gibi ünlü dergilerde yayımlandı. Sembolist ve empresyonist etki ve izler taşıyan şiirler yazdı. "Akşam şairi" olarak tanındı.
Bize lisede öğretilen sadece Ahmed Haşim'in hayatı, şiirleri, sembolizmin öncülerinden sayıldığı değildi. Her ne kadar ÖSS sınavlarında çıkma ihtimali olmasa da onun çirkinliği de bize öğretilmişti. Öyle bir çirkinlik ki gündüzleri evden çıkmazmış. Evet, kendisini pek beğenmezmiş. Hatta bununla ilgili bir de şiiri var...
Başım
Bî haber gövdeme gelmiş, konmuş
Müteheyyic, mütekallis bir baş
Ayırır sanki bu baştan etimi
Ömr–i ehrama muâdil bir yaş!
Ürkerim kendi hayalâtımdan,
Sanki kandır şakağımdan akıyor.
Bir kızıl çehrede âteş gözler
Bana gûya ki içimden bakıyor.
Bu cehennemde yetişmiş kafaya
Kanlı bir lokmadır ancak mihenim,
Ah Yarabbi, nasıl birleşti
Bu çetin başla bu suçsuz bedenim
Eserlerinde sembolist akımı kullanmasının nedeni de bununla ilişkilendirilmişti. Fakat öyle değilmiş. Evet belki yakışıklı sayılmazmış ama yüzüne bakılmayacak kadar çirkin olduğu da bir safsatadır. Onun Bağdatlı ve Arap soyundan geldiği için kara ve çirkin olduğunu söyleyenler ise herhalde Ahmed Haşim'i hiç görmemiş. Aslında beyaz tenli ve mavi gözlüymüş.
Yakup Kadri, Hâşim ile ilgili şunları yazmıştı: “Son derece canlı, cazibeli ve alaka verici bir kafası vardı. Etrafında, ‘O Belde’de tahayyül ettiği “ince, saf ve leyli” yârlardan olmaya can atan kadınlar vardı. Fakat her şeye, masala, büyüye, mucizeye inanan Hâşim, yalnız bir şeye, yalnız kendisinin bir kadın tarafından sevilebileceğine inanmıyordu. Bunun içindir ki ölünceye kadar, daima yakışıklı gençleri, sevişen çiftleri kıskandı.” Neredeyse ömrünün sonuna kadar evlenememiş, sadece mal varlığını bırakmak için ölmeden 4 gün önce hizmetçisiyle evlenmiştir. Falih Rıfkı Atay da Ahmed Hâşim’in yüzünü güzel bulurmuş: “Hendesesiz, nispetleri karışık, fakat mânâlı bir yüzü vardı. Hoş ve sıcaktı…” Öğrencisi ressam Elif Naci de onun çirkinliğine itiraz edenlerdendir: “Hâşim’in yüzü güzeldi, fakat onda kendini çirkin sananların ızdırabı vardı. Zaten fikir ve his adamlarının yüzü çirkin olabilir mi?" Hâşim’in yüzündeki çirkinlik işareti "Halep çıbanı" için de Abdülhak Şinasi Hisar onun, şairin çocukluğunda geçirdiği bir kazadan kalma yara izi olduğunu söylemiş.
İşte Ahmed Haşim'in herkesin dimağına oturmuş unutulmaz eseri...
Merdiven
Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak...
Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta,
Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...
Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller;
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller,
Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer?
Bu bir lisân-ı hafîdir ki ruha dolmakta,
Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...
Bize lisede öğretilen sadece Ahmed Haşim'in hayatı, şiirleri, sembolizmin öncülerinden sayıldığı değildi. Her ne kadar ÖSS sınavlarında çıkma ihtimali olmasa da onun çirkinliği de bize öğretilmişti. Öyle bir çirkinlik ki gündüzleri evden çıkmazmış. Evet, kendisini pek beğenmezmiş. Hatta bununla ilgili bir de şiiri var...
Başım
Bî haber gövdeme gelmiş, konmuş
Müteheyyic, mütekallis bir baş
Ayırır sanki bu baştan etimi
Ömr–i ehrama muâdil bir yaş!
Ürkerim kendi hayalâtımdan,
Sanki kandır şakağımdan akıyor.
Bir kızıl çehrede âteş gözler
Bana gûya ki içimden bakıyor.
Bu cehennemde yetişmiş kafaya
Kanlı bir lokmadır ancak mihenim,
Ah Yarabbi, nasıl birleşti
Bu çetin başla bu suçsuz bedenim
Eserlerinde sembolist akımı kullanmasının nedeni de bununla ilişkilendirilmişti. Fakat öyle değilmiş. Evet belki yakışıklı sayılmazmış ama yüzüne bakılmayacak kadar çirkin olduğu da bir safsatadır. Onun Bağdatlı ve Arap soyundan geldiği için kara ve çirkin olduğunu söyleyenler ise herhalde Ahmed Haşim'i hiç görmemiş. Aslında beyaz tenli ve mavi gözlüymüş.
Yakup Kadri, Hâşim ile ilgili şunları yazmıştı: “Son derece canlı, cazibeli ve alaka verici bir kafası vardı. Etrafında, ‘O Belde’de tahayyül ettiği “ince, saf ve leyli” yârlardan olmaya can atan kadınlar vardı. Fakat her şeye, masala, büyüye, mucizeye inanan Hâşim, yalnız bir şeye, yalnız kendisinin bir kadın tarafından sevilebileceğine inanmıyordu. Bunun içindir ki ölünceye kadar, daima yakışıklı gençleri, sevişen çiftleri kıskandı.” Neredeyse ömrünün sonuna kadar evlenememiş, sadece mal varlığını bırakmak için ölmeden 4 gün önce hizmetçisiyle evlenmiştir. Falih Rıfkı Atay da Ahmed Hâşim’in yüzünü güzel bulurmuş: “Hendesesiz, nispetleri karışık, fakat mânâlı bir yüzü vardı. Hoş ve sıcaktı…” Öğrencisi ressam Elif Naci de onun çirkinliğine itiraz edenlerdendir: “Hâşim’in yüzü güzeldi, fakat onda kendini çirkin sananların ızdırabı vardı. Zaten fikir ve his adamlarının yüzü çirkin olabilir mi?" Hâşim’in yüzündeki çirkinlik işareti "Halep çıbanı" için de Abdülhak Şinasi Hisar onun, şairin çocukluğunda geçirdiği bir kazadan kalma yara izi olduğunu söylemiş.
İşte Ahmed Haşim'in herkesin dimağına oturmuş unutulmaz eseri...
Merdiven
Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak...
Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta,
Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...
Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller;
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller,
Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer?
Bu bir lisân-ı hafîdir ki ruha dolmakta,
Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...
