ceyhunakgun
🏅Acemi Tasarımcı🏅
FLEKSO ve TIFDRUK Ambalaj BASKI SISTEMINDE, BASKI ÖNCESİ HAZIRLIK SORUNLARI, KISMI ÇÖZÜMLER
Illusrtator yazılımı, Türkiye'ye ofset baskı teknolojisinden daha önce "Ambalaj" alanında iş akışıyla kullanımı gelmişti. Ambalaj sektörü uzun yıllardır Avrupa ve Doğu ülkelerinin "ambalaj tedarikçisi" görevini üstlenmiş bir durumda çalışıyor.
Yurt dışından çalışmalar, Ambalaj sektörüne "Illustrator" olarak geliyor ve bir çok yer, bu belgeleri FreeHand'e dönüştürerek yeniden baskıya hazırlıyorlar.
Son 3 yıldır Illustrator ve InDesign ülkemizde daha da popüler olunca, bu servisler Illustrator öğrenmeye çalışarak bu sürece ayak uydurmaya başladılar.
Bu ihtiyaca dönük olarak Flekso baskı teknolojisine "Baskı Öncesi" hazırlık hizmeti veren bir kuruma Illustrator eğitim verdim. Buradaki ihtiyaçlar ve çözüm istekleri Ofset baskı teknolojisinden çok daha farklıydı ve bir çok konuya çözüm getirmeye çalışarak, bu alanda olması gereken ideal iş akışı konusunda kısmi denemeler yaptık.
1- Veriler Illustrator olarak yurt dışından geliyor. Çalışmada kullanılan illüstrasyon ve degradelerin önemli bir kısmı "Expand" vb. komutlar uygulanması sonucu parçalanmış, gerçek özelliklerini kaybetmiş bir durumda geliyorlar.
Baskı öncesi departman, önüne gelen işin üzerinde kullanılan renkleri SWATCHES paletinde listeleyerek renkleri editlemeye başlıyorlar.
SWATCHES paledinde listelenen renkler C:23 M:0 Y:45 K:2 gibi isimlerde, kullanılan renklerin adlarıyla listeleniyor. Fakat buradaki süpriz Illustrator'ın küsüratlı renk değerlerine izin vermesi sonucu "0" görünen değer, açıldığında "0.55 / 0.3" gibi küsüratlı bir değer olarak ortaya çıkıyor.
Flekso baskı sisteminden kaynaklanan ve kullanılan malzemenin kauçuk klişe olması sebebiyle, kendi nokta kazançları sonucu bu küçük değerler, ofsette görünmeyen bu değerler Flekso sisteminde gün yüzüne çıkıyor ve sonucu olumsuz etkiliyor. Bunun çözümü, illustrator'ın küsartlı renklere izin vermemesi ve önüne geçilmesi. Ama preferences ve diğer yerlerde bu durumu engelleyen bir seçenek bulunmamakta. Swatches paletinde listelenen yüzlerce renk tonu içined tek tek açarak bu değişikliği yapmak önemli bir zaman kaybı, hele bu renkler GLOBAL değilse durum daha da çıkılmaz oluyor.
2- Illustrator yazılımında, tasarımı çalışılan ambalajlar, 70x100 cm ölçülerinde kimi zaman daha da küçük alanlara montaj yapılarak baskıya veriliyor.
Degradeli, psd formatlı görseller, transparan öğelerin olduğu bir iş, 10 - 20 kopya ile baskı alanına çoğaltılarak uygun montaj yapmak zaman kayıplarına, beklemelere sebebiyet vermekte. Illustrator'da montaj yapılılarak bittikten sonra, bu veriler RENK AYRIM için PRINT komuduyla direkt RIP'e SEPARATION olarak PRINT ediliyor.
Bu süreç çalışılan belgenin içeriğine göre farklı bekleme zamanlarıyla sonuçlanıyor. Bu aşamada şu yöntemler kullanılıyor
Direkt RIP'e PRINT komuduyla PostScript kaydetmek.
Masaüstüne PostScript kaydetmek
PDF Kayıt edilerek, PDF üzerinden basmak.
Bu aşamalarda FLATTEN seçeğini işaretlenmiş ve kullanılması durumunda bekleme süresi ciddi oranda uzamakta. Ağırlıklı olarak MASAÜSTÜNE PostScript kaydediliyor ve PS belgesi baskı seçeneklerine en uygun klasöre SÜRÜKLE BIRAK yöntemiyle gönderiliyor. PS kaydetmek, doğal olarak FLATTEN işlemini devreye sokuyor.
Baskıya göndermeden önce, Illustrator'da FLATTEN yapmak bekleme süresini azaltıyor.
BU İŞLEYİŞE GÖRE ÖNERDİĞİM İŞ AKIŞI
Illustrator belgesi FLATTEN yapılmadan, InDesign'a alınarak, montaj çok hızlı bir şekilde InDesign'da gerçekleştiriliyor. InDesign'dan Flatten yapılmadan PDF hazırlanıyor. Ardından ACROBAT üzerinde gerekliyse FLATTEN islemi yapılıyor ve MASAÜSTÜNE POSTSCRIPT ya da direkt RIPE'e SEPARATION olarak veri gönderiliyor. Bu önerdiğim süreç yukarıda saydığım süreçlerin en kısa bekleme süreleriyle sonuçlanıyor.
Bu atölyelerin kimileri (Flekso ve Tifdruk), MASA ÜSTÜNE ya da RIP'in spullarına direkt PS oluşturarak renk ayrım sürecini uyguluyorlar.
Tüm bu işleyişlerin FREEHAND MX yazılımında daha kısa zaman aldığı söyleniyor. Bu kısmı olarak doğru ama çok mantıklı bir açıklaması söz konusu.
1- kullanılan belgeler basit. Görseller EPS (ağırlıklı olarak DCS 2.0)
2. Grafikler basit, yalın öğeler
3. Illustrator'da veriler daha fazla yer işgal ediyor, MB olarak daha fazla yer tutunca PostScript işlemi uzuyor ve daha büyük PS belgelerin oluşmasına neden oluyorlar
4. Illustrator'da saydam objeler, saydam PSD formatlı belgeler RIP'lenme sürecini doğal olarak uzatıyor.
FLEKSO'YA ÖZGÜ ÖZEL BİR DURUM
Çalışanlara InDesign önerdik baskıya gönderin diye ama bir PROBLEM var.
3. Baskı öncesi hazırlık bittiğinde, baskıya gönderirken, FLEKSO baskı sisteminde tüm çalışmalar seçilir, grupların ve silindire bağlanan uzun kenarından belirli değerlerde daraltılır (condens). Çünki baskı sırasında kalıp, fleksoda kauçuk klişedir ve esneyen malzemedir. Bu esneme oranını, yazılımda işi daraltarak çözüyorlar. Bu daraltma işlemi InDesign'da olmuyor!
Bu durum sebebiyle başka bir problem ortaya çıkıyor.
Baskıya işi InDesigndan gönderin dediğimizde, bu basma işi InDesign'da olmuyor. Çünki, görsel ve yazılar gruplayarak belirli değerde, genişliğinin küçültülerek basıldığında, görsellerin dış çerçevesi küçültülürken, içerik olan görsel bu basma işleminden etkilenmiyor. ANcak YÜZDE sel olarak enden yüzde değer olarak küçülttüğümüzde frame ve içindeki görsel istenildiği gibi daralıyor.
Yani iş seçilerek genişliği 35 mm yerine 33 mm yaptığımızda her şey daralıyor, ama maskelenmiş görseller bundan etkilenmiyor. Bu durumda Indesign çözüm olamıyor! Bu işlem Illustrator'da yapıldığında ise yukarıda saydığım bir çok süreç zaman kayıplarıyla ortaya çıkıyor.
BRUSHLAR
4. Illustrator'da KALIGRAFIK BRUSH'ın kullanıldığı çalışmalarda, tüm çalışma grub şeklinde döndürüldüğünde KALIGRAFK BRUSH'ların görünümleri değişmektedir. Bunun önüne geçilebilir mi? BRUSH nesneler dönüyor ama Kaligrafik brush'ın özelliği sebebiyle kıvrımları değişmekte.
5. Illustrator'da CLIPING MASK uygulandığında, maske olarak kullanılan nesnenin içindeki degrade veya solid rengin kaybolması, NONE olması kullanıcılarda problem oluşturuyor ve yeniden aynı degrede açılarının ve solid rengin verilmesi sıkıntı oluşturmaktadır.
Ceyhun Akgun /adobebilgi
Baskı Öncesi Hazırlık Uzmanı
Illusrtator yazılımı, Türkiye'ye ofset baskı teknolojisinden daha önce "Ambalaj" alanında iş akışıyla kullanımı gelmişti. Ambalaj sektörü uzun yıllardır Avrupa ve Doğu ülkelerinin "ambalaj tedarikçisi" görevini üstlenmiş bir durumda çalışıyor.
Yurt dışından çalışmalar, Ambalaj sektörüne "Illustrator" olarak geliyor ve bir çok yer, bu belgeleri FreeHand'e dönüştürerek yeniden baskıya hazırlıyorlar.
Son 3 yıldır Illustrator ve InDesign ülkemizde daha da popüler olunca, bu servisler Illustrator öğrenmeye çalışarak bu sürece ayak uydurmaya başladılar.
Bu ihtiyaca dönük olarak Flekso baskı teknolojisine "Baskı Öncesi" hazırlık hizmeti veren bir kuruma Illustrator eğitim verdim. Buradaki ihtiyaçlar ve çözüm istekleri Ofset baskı teknolojisinden çok daha farklıydı ve bir çok konuya çözüm getirmeye çalışarak, bu alanda olması gereken ideal iş akışı konusunda kısmi denemeler yaptık.
1- Veriler Illustrator olarak yurt dışından geliyor. Çalışmada kullanılan illüstrasyon ve degradelerin önemli bir kısmı "Expand" vb. komutlar uygulanması sonucu parçalanmış, gerçek özelliklerini kaybetmiş bir durumda geliyorlar.
Baskı öncesi departman, önüne gelen işin üzerinde kullanılan renkleri SWATCHES paletinde listeleyerek renkleri editlemeye başlıyorlar.
SWATCHES paledinde listelenen renkler C:23 M:0 Y:45 K:2 gibi isimlerde, kullanılan renklerin adlarıyla listeleniyor. Fakat buradaki süpriz Illustrator'ın küsüratlı renk değerlerine izin vermesi sonucu "0" görünen değer, açıldığında "0.55 / 0.3" gibi küsüratlı bir değer olarak ortaya çıkıyor.
Flekso baskı sisteminden kaynaklanan ve kullanılan malzemenin kauçuk klişe olması sebebiyle, kendi nokta kazançları sonucu bu küçük değerler, ofsette görünmeyen bu değerler Flekso sisteminde gün yüzüne çıkıyor ve sonucu olumsuz etkiliyor. Bunun çözümü, illustrator'ın küsartlı renklere izin vermemesi ve önüne geçilmesi. Ama preferences ve diğer yerlerde bu durumu engelleyen bir seçenek bulunmamakta. Swatches paletinde listelenen yüzlerce renk tonu içined tek tek açarak bu değişikliği yapmak önemli bir zaman kaybı, hele bu renkler GLOBAL değilse durum daha da çıkılmaz oluyor.
2- Illustrator yazılımında, tasarımı çalışılan ambalajlar, 70x100 cm ölçülerinde kimi zaman daha da küçük alanlara montaj yapılarak baskıya veriliyor.
Degradeli, psd formatlı görseller, transparan öğelerin olduğu bir iş, 10 - 20 kopya ile baskı alanına çoğaltılarak uygun montaj yapmak zaman kayıplarına, beklemelere sebebiyet vermekte. Illustrator'da montaj yapılılarak bittikten sonra, bu veriler RENK AYRIM için PRINT komuduyla direkt RIP'e SEPARATION olarak PRINT ediliyor.
Bu süreç çalışılan belgenin içeriğine göre farklı bekleme zamanlarıyla sonuçlanıyor. Bu aşamada şu yöntemler kullanılıyor
Direkt RIP'e PRINT komuduyla PostScript kaydetmek.
Masaüstüne PostScript kaydetmek
PDF Kayıt edilerek, PDF üzerinden basmak.
Bu aşamalarda FLATTEN seçeğini işaretlenmiş ve kullanılması durumunda bekleme süresi ciddi oranda uzamakta. Ağırlıklı olarak MASAÜSTÜNE PostScript kaydediliyor ve PS belgesi baskı seçeneklerine en uygun klasöre SÜRÜKLE BIRAK yöntemiyle gönderiliyor. PS kaydetmek, doğal olarak FLATTEN işlemini devreye sokuyor.
Baskıya göndermeden önce, Illustrator'da FLATTEN yapmak bekleme süresini azaltıyor.
BU İŞLEYİŞE GÖRE ÖNERDİĞİM İŞ AKIŞI
Illustrator belgesi FLATTEN yapılmadan, InDesign'a alınarak, montaj çok hızlı bir şekilde InDesign'da gerçekleştiriliyor. InDesign'dan Flatten yapılmadan PDF hazırlanıyor. Ardından ACROBAT üzerinde gerekliyse FLATTEN islemi yapılıyor ve MASAÜSTÜNE POSTSCRIPT ya da direkt RIPE'e SEPARATION olarak veri gönderiliyor. Bu önerdiğim süreç yukarıda saydığım süreçlerin en kısa bekleme süreleriyle sonuçlanıyor.
Bu atölyelerin kimileri (Flekso ve Tifdruk), MASA ÜSTÜNE ya da RIP'in spullarına direkt PS oluşturarak renk ayrım sürecini uyguluyorlar.
Tüm bu işleyişlerin FREEHAND MX yazılımında daha kısa zaman aldığı söyleniyor. Bu kısmı olarak doğru ama çok mantıklı bir açıklaması söz konusu.
1- kullanılan belgeler basit. Görseller EPS (ağırlıklı olarak DCS 2.0)
2. Grafikler basit, yalın öğeler
3. Illustrator'da veriler daha fazla yer işgal ediyor, MB olarak daha fazla yer tutunca PostScript işlemi uzuyor ve daha büyük PS belgelerin oluşmasına neden oluyorlar
4. Illustrator'da saydam objeler, saydam PSD formatlı belgeler RIP'lenme sürecini doğal olarak uzatıyor.
FLEKSO'YA ÖZGÜ ÖZEL BİR DURUM
Çalışanlara InDesign önerdik baskıya gönderin diye ama bir PROBLEM var.
3. Baskı öncesi hazırlık bittiğinde, baskıya gönderirken, FLEKSO baskı sisteminde tüm çalışmalar seçilir, grupların ve silindire bağlanan uzun kenarından belirli değerlerde daraltılır (condens). Çünki baskı sırasında kalıp, fleksoda kauçuk klişedir ve esneyen malzemedir. Bu esneme oranını, yazılımda işi daraltarak çözüyorlar. Bu daraltma işlemi InDesign'da olmuyor!
Bu durum sebebiyle başka bir problem ortaya çıkıyor.
Baskıya işi InDesigndan gönderin dediğimizde, bu basma işi InDesign'da olmuyor. Çünki, görsel ve yazılar gruplayarak belirli değerde, genişliğinin küçültülerek basıldığında, görsellerin dış çerçevesi küçültülürken, içerik olan görsel bu basma işleminden etkilenmiyor. ANcak YÜZDE sel olarak enden yüzde değer olarak küçülttüğümüzde frame ve içindeki görsel istenildiği gibi daralıyor.
Yani iş seçilerek genişliği 35 mm yerine 33 mm yaptığımızda her şey daralıyor, ama maskelenmiş görseller bundan etkilenmiyor. Bu durumda Indesign çözüm olamıyor! Bu işlem Illustrator'da yapıldığında ise yukarıda saydığım bir çok süreç zaman kayıplarıyla ortaya çıkıyor.
BRUSHLAR
4. Illustrator'da KALIGRAFIK BRUSH'ın kullanıldığı çalışmalarda, tüm çalışma grub şeklinde döndürüldüğünde KALIGRAFK BRUSH'ların görünümleri değişmektedir. Bunun önüne geçilebilir mi? BRUSH nesneler dönüyor ama Kaligrafik brush'ın özelliği sebebiyle kıvrımları değişmekte.
5. Illustrator'da CLIPING MASK uygulandığında, maske olarak kullanılan nesnenin içindeki degrade veya solid rengin kaybolması, NONE olması kullanıcılarda problem oluşturuyor ve yeniden aynı degrede açılarının ve solid rengin verilmesi sıkıntı oluşturmaktadır.
Ceyhun Akgun /adobebilgi
Baskı Öncesi Hazırlık Uzmanı
