Neler yeni

Yeni mesajlar Yeni konular En çok mesaj En çok tepki En çok görüntülenen

Tipografik Tasarım

shedesign

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
19 Mar 2008
Mesajlar
2,233
Tepkime puanı
104
Web sitesi
www.asigazetesi.com
Tipografi Harf, sözcük ve satırlarla ve boşluklama için gereksinen diğer öğelerle belirlenmiş bir sayfa üzerinde yapılan görsel ve işlevsel düzenlemelerdir. Bütün tipografik karakterler, optik olarak hayali bir yatay çizgi üzerine dizilirler. Küçük harflerin gövde yüksekliklerini belirleyen yatay çizgi ile satır çizgisi arasındaki uzaklık "X yüksekliği" olarak adlandırılır. Gutenberg'in "Hareketli hurufat" sisteminden bugüne tipografik verilerin üretiminde ve kullanımında önemli teknolojik gelişmeler ortaya çıkmıştır. Bugün ise tamamen bilgisayar ortamına uygun bir Tipografi oluşumundan söz edebiliriz. Teknolojiler değişebilir, gelişebilir. Ancak üretim ortamları ne kadar değişirse değişsin, harfin yaratıcı ve doğru kullanım ilkelerini gözeterek oluşturulmuş iyi Tipografi değişmez. Bu bölümde kısaca tipografik unsurlara ve bunların etkili kullanımına yönelik temel ilkelere değinilecektir.

Harf tipografik düzenlemenin en temel öğesidir ve alfabenin her bir harfini belirtir, bir alfabe içerisindeki öznel harflerin, sayıların ve noktalama işaretlerinin her biri ise karakter olarak adlandırılır. Büyük harfler majüskül veya kapital, küçük harfler miniskül olarak bilinir. Yazı karakteri takımı (font, yazı tipi), bir harf biçiminin bütün alfabesidir. Diğer bir deyişle, aynı dizide, aynı ölçüde ve hizada, sayılan, noktalama işaretlerini de içeren, bütün parçalarıyla öznel harflerin uygun bir toplamasıdır.

Yazı fontlarının karakter çeşitleri: Sayılan font tasarımına ve üretim ihtiyaçlarına göre değişebilir. Benimsenmiş fontlar genellikle bir bütün alfabenin büyük ve küçük harf karakterlerine, 1' den 0'a kadar sayılara ve bütün noktalama işaretlerine mutlaka sahiptir. Bunun yanı sıra bazıları yabancı aksan işaretlerine, çizgilere vb. sahip olabilir.

Harflerin Anatomisi
Harfler 2 kısımdan oluşur.

1) Baş 2) Gövde Bu iki kısım üzerinde de ayrıca çeşitli isimler alan başka bölümler bulu¬ nur. Bunları bir şema halinde gösterelim.

Sekil: Harfin Kısımları

BAŞ

Et
Resim
Yazı çizgisi
GÖVDE

Yükseklik
Punto genişliği
Kalınlık
Ayak
İşaret kertiği
Baş Kısmındaki Bölümler

Et
Harflerin baskıda mürekkep 'alan kısımlarının kenarlarında harf gövdesin¬de birer miktar boş yer bırakılmıştır. Bu boşluklara harfin "Et kısmı" denir.

Resim (Baskı yapan yüzey) :
Harflerin baskıda boya alıp kâğıda görüntü yansıtan kısmıdır.

Yazı Çizgisi:
Harflerin alt kenarları; bir hizada bulunması için gözle görülmeyen düz bir çizgi hizasında dökülür. Her puntodaki harfin et kısımlarının genişliği tipografik sisteme uygundur. Bu nedenle farklı puntolardaki harfleri bir satırda hizaya getirmek mümkün olur. Örneğin 24 punto bir yazının yanına gerekli boşlarla besleme yapılarak 12 punto bir yazıyı aynı hizada dizmek mümkün olur.

GÖVDE KISMINDAKİ BÖLÜMLER:

1.Yükseklik:
Harf gövdesinin yere temas eden alt kenarından harfin "resim" adı ve¬rilen üst yüzüne kadar olan uzunluk harfin yüksekliği'dir.

2.Punto Genişliği:
Harfler dizgi sırasında yan yana dizildiğinde birbirine yapışan yan yüzleri punto genişliğim gösterir. Bu genişlik büyüdükçe veya bu yüz genişledikçe harfin resim kısmı ile ölçüsü olan punto sayısı da büyür.

3 Kalınlık:
Harfin kertikli tarafı ile bunun karşı yüzü harfin "Kalınlığı"dır. Bu ka¬lınlık her harfte harfin şekline göre değişir

4.Ayak:
Harf; resim yüzü yukarı gelmek üzere dikine olarak yere konduğu zaman yere değen kısmına "Ayak" adı verilir.

5.İşaret Kertiği:
Her harfin kalınlık yüzünde baştanbaşa oyulmuş bir kertik bulunur. Bu kertikler yazı dizerken harfi kumpasa doğru olarak koymamıza yardımcı olur. Ayrıca kertik şekline göre harf karakterlerini birbirinden ayırmak kolay olur.

6.Harflerin Yüksekliği:
Gutenberg’den sonra uzun bir süre harflerin yükseklik ölçüsü bir esasa bağlı değildi. O devirde her matbaa kendine göre bir yükseklik ölçüsü kullandığından ve ona göre harf döktürdüğünden, matbaalar arasında bir ölçü farklılığı vardı. Bu durum birçok karışıklıklara yol açmaktaydı. Bu karışıklık 1723 ' yılında Fransız matbaacı ve kitapçılarının yaptığı bir toplantıda ortadan kaldırıldı. Toplantıda matbaacılar harf yüksekliğini 10 1/2 hat olarak kabul ettiler. 63 punto olan bu yüksekliği Furniye de kabul etti. Didot da aynı yüksekliği muhafaza etti. Fakat gene bazı aksaklıklar görüldüğünden 1898 de normal harf yüksekliği 62 2/3 punto 23,56 mm. olarak tespit edildi.

Yazı Ailesi
Bir yazı karakterinin değişik et kalınlıklarında ve daraltılmış, genişletilmiş, eğimli, konturlu, gölgeli çeşitlemelerinin bir arada oluşturduğu gruba yazı ailesi denir. Bir yazı ailesi içinde yer alan tipografîk çeşitlemeleri adlandırmada kullanılan standart bir terminoloji yoktur. Değişik yazı karakterleri ile birlikte kullanılan pek çok terim aslında aynı anlamı içerir: Yarım siyah (Regular=normal=roman=book) Beyaz (Iight=lightline=slim=hairline) Siyah (Bold=black=massive=elephant=heavy=thick=fatface) Daraltılmış (Condensed=narrow=contracted=compressed) Genişletilmiş (Expanded=Extended=Wide=Streched)

Yazı Tipleri
Yazı tipiyle ilgili iki konuda hassas olmak gerekir: Okunurluk ve açıklık Okunurluk Yazının ne kadar kolay okunduğu ile ilgilidir. Seçilen yazı tipi, metni hızlı ve kolay okutmalıdır. Özellikle uzun soluklu metinler açısından önemli bir faktördür. Açıklık Ayrı ayrı harflerin ne kadar kolay belli olduğunu ifade eder. Başlıklar ve ana başlıklar açısından önemlidir. Tasarlanmış binlerce yazı tipi olmakla birlikte, bunları dört ana grupta toplayabiliriz: Şerif, şans şerif, script, decoratif Şerif yazı tiplerinde, her harfin bitiş noktalarında küçük yatay çizgiler vardır. Bu çizgiler her harfin şeklini ayrı tutar ve harfler arası geçişi kolaylaştırır. Dikey çizgileri yatay çizgilerinden daha kalındır. İnce ya da kalın, eşit kalınlıkta incelen şekilde veya yuvarlak olabilirler. Bu yazı tipleri uzun metinlerin yer alacağı tasarımlarda, genel metinler için sıkça tercih edilirler. Okunurluğu en iyi yazı tipleri, şerif yazı tipleridir.

Şu anda okumakta olduğunuz cümle de şerif yazı tiplerinden Bookman ile yazılmıştır.

Şans şerif yazı tipleri daha basittir. Şerif yazı tiplerindeki bitiş çizgileri yoktur. Genellikle eşit ağırlıklı çizgilerden oluşurlar. Başlıklarda tercih edilirler. Açıklığı en iyi olan şans şerif karakterler, uzaktan iyi seçilirler. Arial, Helvetica, Univers... şans şerif yazı tipinin tipik örnekleridir.


Script yazı tipleri, el yazısına benzerler. Resmiyetten uzak. samimi bir hava yaratırlar. Dizgide bazı harfler birleşirken, bazıları birbirlerine dokunmazlar. Davetiye gibi az yazı gerektiren samimi yazışmalarda kullanılırlar.




Dekoratif yazı tipleri Özel imajlar için tasarlanmışlardır. Genelde metinlerde değil, başlıklarda, afiş vb. sanatsal çalışmalarda tercih edilirler.

Yazı Stili
Bir yazı tipinde farklı yerlere vurgu yapmak için kullanılan değişikliklerdir. Normal, kalın, italik, koyu, kalın italik, altı çizili, gölgeli yazı stilleri vardır.

Kalın yazı tipinin fazla kullanımı harf başına düşen boşluğu azaltacağından okuyucunun gözlerini yorabilir. Kalın yazı tipi ana başlıklarda, başlıklarda, alt başlıklarda kullanılmalıdır. İtalik yazı tipi, el yazısına benzetilmek için tekrar tasarlanıp eğilmiştir. İnceliği ve açısı yüzünden okunaklığı azdır.

Eğik yazı tipi, normal yazının bilgisayar tarafından hafif eğilmiş türüdür. İtalik olana göre daha iyi okunur.

Kalın italik Yazı tipleri, eğik karakterleri ve kalın çizgileriyle zor okunur olmasına rağmen, pek çok insan tarafından tercih edilmektedir. Bu stil Daha çok alt başlıklarda tercih edilmelidir.

Yazının Ağırlığı

Çoğu yazı tipi normal ve kalından daha çok alternatif sunarlar. Mesela şans şerif yazıların büyük bir kısmı hafif ve ağır yazı seçeneklerini içerirler. Bunlar genel metin yazısında kullanılmaya elverişli olmamakla birlikte; başlıkları renklendirir, hareket katarlar. Light, regular, bold, black, ultra black gibi seçenekler mevcuttur.

Kalın yazı===Yazının Kalınlığı=== Yoğunlaştırılmış yazı karakterleri çok yer harcamadan başlıkların etkisini arttırmaya yarar. Yoğunlaştırılmış; sıkıştırılmış ya da bozulmuş demek değildir. Bunlar daha çok etki için yeniden tasarlanmışlardır. Her karakterin içindeki boşluğun artması için x-yükseklikleri arttırılmıştır. Bu da yazıya açıklık sağlar.

Harf, Satır Ve Paragraf Arası Boşlukları

Deneyimli ve deneyimsiz ya da özenli veya özensiz tasarımcılar arasındaki en önemli fark, harf, satır ve paragraf arası boşluklarına verdikleri önemden belli olur. Harf arası boşlukları hem okunurluğu hem de açıklığı etkiler. Hem metinde, hem de başlıklarda harf arası boşluklarını ayarlayarak büyük farklılıklar yaratılabilir.

Harf, satır ve paragraf arası boşlukları hesaplarken iki kavramı unutmamak gerekir: İzleme ve ayarlama İzleme, bütün dokümandaki harf arası boşluklarının aynı olması demektir. Ayarlama ise, belirli çift karakterler arasındaki boşlukları daha yüksek oranda ayarlamayı gerektirir.

Tipografi Dili

Yazı tipi: Şerif yazı tipleri, şans şerif yazı tiplerinden daha muhafazakar hava verir.
Yazı Punto: Aynı metinde farklı yazı büyüklükleri kullanmak, standart kullanıma göre daha yenilikçi bir hava verir.

X-yüksekliği: Az x-yüksekliğinde dizilmiş metinler, çok x-yüksekliğinde dizilmiş olanlara göre daha muhafazakâr bir hava verir.
Ayarlama: Sola bloklu yazının, blokludan daha az resmi görünüm verdiği kabul edilir.
Denge: Asimetrik dengelenmiş sayfaların, simetrik dengeli olanlara göre daha az resmi olduğu görülür.
Renk kullanımı: Kırmızı/yeşil renkler, mavi/mor renklerden daha genç bir hava verirler.

Dizgi Yaparken Okunurluğa Dikkat

Uzun metinlerde serfili yazılar daha rahat okunur. Serfiler tipografinin yatay hareketini destekleyerek, harflerin ayına özelliklerini daha çok vurgulamaktadır. Yan yana getirilen harfler, sözcükler halinde algılanır. Küçük harflerle dizilen sözcüklerdeki değişken yapı okumayı kolaylaştırır. Sözcüklerin tamamı majiskül (büyük) harflerle dizildiğinde, eşit yüksekliklerdeki harfler durağan bir hat oluşturduğundan; okuma güçleşir, algılama süresini uzatır. Harf arası boşlukları okunaklığı etkiler. Metnin tamamı içinde kullanılan boşluklarda tutarlılık ve süreklilik olmalıdır. Boşlukların belirlenmesinde ise, harf boyutu, satır uzunluğu ve satır arası boşlukları gözetilerek düzenli bir yapı oluşturulmalıdır. Bunlara dikkat edildiğinde; zor anlaşılan metinler bile en üst düzeyde okunaklılık kazanırlar.






....alıntıdır....
 

Benzer konular

creedwar

Kreatif Stratejist
👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
17 Haz 2008
Mesajlar
7,974
Tepkime puanı
104
Tipografiye herkes te bi merak sardı..Neyse..bilgi bilgidir..
 

shedesign

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
19 Mar 2008
Mesajlar
2,233
Tepkime puanı
104
Web sitesi
www.asigazetesi.com
arı gibi çalışıyorsun valla helal olsun

bende bu sitenin arılarından biriyim tabiki çalışacağım önemli olan takdir görebilmek :)

Tipografiye herkes te bi merak sardı..Neyse..bilgi bilgidir..

benim merakım tipografiye değil. ayrıca merakımdan dolayı değil bilgi paylaşımı olması açısından yazıyorum buraya dikkatinizi çekerim son on dk içerisinde pek çok konu başlığına yazılı kaynak gönderdim...!!
 

creedwar

Kreatif Stratejist
👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
17 Haz 2008
Mesajlar
7,974
Tepkime puanı
104
bende bu sitenin arılarından biriyim tabiki çalışacağım önemli olan takdir görebilmek :)



benim merakım tipografiye değil. ayrıca merakımdan dolayı değil bilgi paylaşımı olması açısından yazıyorum buraya dikkatinizi çekerim son on dk içerisinde pek çok konu başlığına yazılı kaynak gönderdim...!!

Bilgi paylaşımı olduğunun farkındayım..Zaten tartışmak için yazmadım..(...!)?
 

donie

🌟Usta Tasarımcı🌟
Katılım
5 Ara 2007
Mesajlar
386
Tepkime puanı
12
emeğine sağlık yararlı güzel bir bilgi paylaşımı saygılar
 

M@rcos

🏅Acemi Tasarımcı🏅
Katılım
6 Ocak 2009
Mesajlar
76
Tepkime puanı
7
Tipografi son yıllarda en çok tercih edilen tasarımlardan bir tanesi olduğu için ilgide artacaktır tabiki.

Eline sağlık güzel bilgi..
 

limoni

🏅Acemi Tasarımcı🏅
Katılım
15 Eyl 2007
Mesajlar
70
Tepkime puanı
2
bilgi paylaşımı için teşekkürler.bende typography sevenlerdenim :) bir kaç örnek eklemek istedim.
manualoftypographyfrontci6.gif

typography1lp9.jpg

typographyes0.jpg

typographicbh5.gif
 

özgüll

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
6 Eki 2008
Mesajlar
3,704
Tepkime puanı
168
Verdiğiniz bilgiler için çok çok çok teşekkür ederim:). Bir kaç gündür bu konu üzerine yoğunlaştım. Toplayabildiğim bilgiler çalışmalara yapılan yorumlardan ve bir kaç paragraf yazıdan ibaret (şimdilik). Bu bilgiler araştırmalarıma yön katacak.
İyi çalışmalar.
 

shedesign

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
19 Mar 2008
Mesajlar
2,233
Tepkime puanı
104
Web sitesi
www.asigazetesi.com
Verdiğiniz bilgiler için çok çok çok teşekkür ederim:). Bir kaç gündür bu konu üzerine yoğunlaştım. Toplayabildiğim bilgiler çalışmalara yapılan yorumlardan ve bir kaç paragraf yazıdan ibaret (şimdilik). Bu bilgiler araştırmalarıma yön katacak.
İyi çalışmalar.

o zaman ne mutlu bana :)
 
Üst