BIÇAK NEDİR?
Bıçak, ambalaj ya da kutuların kesilmesi, perforaj veya pilyaj atılması için sunta bir levha üzerinde bulunan kesici parçaların kartona veya kağıda preslenerek kesilmesini sağlayan bir araçtır. Bıçak izi ise bu bıçakların kesim sırasındaki sınırlarını belirleyen çizimdir. Bu çizimler plotter denilen makineye data olarak gönderilir ve plotter bu dataları okuyarak belirlenen bıçak izi doğrultusunda levha üzerinde lazer tekniği ile çizim yapar. Daha sonra bu çizgi referans alınarak levha üzerine kesici parçaların montajı yapılır.
Bıçağın tanımıyla ilgili kısa açıklamadan sonra gelelim ambalaj ve bıçak ilişkisine...
Bıçak sadece kutu ya da ambalaj ile alakalı değildir. Kartvizit, katalog, klasör vs. gibi birçok basılı materyal üzerinde kullanılabilir. Yukarı sayılan örneklerin kesimi genelde giyotin denilen bir bıçak cinsi ile kesilmesine rağmen fantazi kesim denilen durumlarda özel bıçak hazırlanıp işler bu bıçağa göre uyarlanıp hazırlanır, basılır ve kesilir.
Bıçağın ana çıkış merkezi tasarımcıdır. Tasarıma başlamadan evvel kararını vermelidir. Eğer kutu ya da ambalaj tasarımına başlanacaksa, bununla ilgili önce kendi bir bıçak çizmeli, sonra bunun maketini hazırlamalıdır. Bu işlem mutlaka hata dolu olacaktır kutunun pot vermesi tam katlanmaması veya katlamalardaki kırıklar gibi bir takım problemler çıkacaktır. Ama burada tasarımcı sadece örnek hazırladığı için, maket bıçakçıya verildiği takdirde hatalarından arınmış bir şekilde bıçak izi elinize geçer.
Bıçaktan gelen çizim 2 şekilde elinize geçer. Ya tekli bir şekilde ya da montajlanmış haliyle. Ama her ne şekilde olursa olsun size kalan tek şey çalışmanızı verilen bıçak izi içine yerleştirmektir. Bıçak izi içine yerleştirme yaparken dikkat etmeniz gereken ayrıntılar vardır. Öncelikle taşma payını yeterli bir şekilde vermiş olmanız gerekir. Bununla ilgili genel bir kural yoktur ancak min.3 mm olmasına özen gösterin. Mesela zemin tek bir renkten oluşuyorsa (diyelim magenta) tabakayı olduğu gibi bu renkle kaplamanız bile mümkündür. Eğer işi direk siz filme gönderecekseniz, gerekli referansları ve bilgileri ekleyerek filme gönderebilirsiniz.
Bıçak izini bıçakçıya gönderirken üzerine mutlaka baskı yüzümü montaj yüzümü olduğunu, işin basılacağı karton cinsi ve gramajını, varsa kaplama malzemesini (selefon vb.) kesimin yapılacağı kesim makinesi marka ve cinsini mutlaka yazmalısınız. İmalatçıda bu verilere göre doğru değerleri ve ölçüleri kullanarak sağlıklı bir bıçak imalatı yapabilir.
Bıçak izini imalatçıya gönderirken dikkat etmemiz gereken başka bir hususta işin üzerinde pencere, klişe (kabartma) olup olmadığıdır. Eğer pencere varsa ve selefonlu pencere olacaksa bunu ayrıca belirtmemiz gerekir ki, pencere bıçağını ayrı bir tahta üzerine yapsın. Yine eğer klişe varsa kabartma yapmak için, bunu da bıçak iziyle beraber bıçakçımıza göndermemiz gerekir.
Bıçak izi bıçakçıdan bize geldikten sonra mutlaka ölçüleri kontrol etmeliyiz. Unutmayınız onlarda insan ve hata yapabiliyorlar.
Bıçağı işi yerleştirirken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biriside bize gelen bıçağın montaj yüzümü yoksa baskı yüzümü olduğudur. Eğer bıçakçı bize montaj yüzünü göndermiş ise bıçağı ekranda makas tarafı alta gelecek şekilde 180 derece çevirip baskı yüzüne montaj yapmamız gerekir.
Birazda bıçak terimleri hakkında bilgi verelim.
Bıçak: Adı üstünde, kesim yapmak için keskinleştirilmiş ve kesim tahtasına döşenmiş parçalar. Bıçak izinde genellikle kırmızı renk ile gösterilir.
Pilyaj: Baslılı materyalin katlanması istenilen yerlerine katlanmayı sağlamak için iz yapan, bıçağa benzer fakat ucu kör parçalardır. Bıçak izinde genellikle yeşil renk ile gösterilir.
Perforaj: Basılı materyalin kolay katlanması yada kolay kopartılması istenilen yerlere amacına göre 1x1, 2x2, 2x1, 10x10 mm gibi belli aralıklarla kesim yapan parçalardır. Bıçak izinde genellikle sarı renk ile gösterilir.
Kombi: Basılı materyalin kolay katlanması istenilen yerlere konulan, pilyaj ve bıçak karışımı, belli aralıklarla kesim ve katlama izi yapan parçalardır. Bıçak izinde genellikle mavi renk ile gösterilir.
Montaj yüzü: Bıçağın kesim makinesine montajı yapıldıktan sonra kağıda bakan ve kesim yapacak yüzüdür. Diğer bir deyişle baskılı yüzeydeki bıçak izinin ayna görüntüsüdür.
Baskı yüzü: Montaj yüzünün tersi, işin bıçak izine montajı sırasında kullanacağımız yüzüdür. Bu istisna olarak mikrodalga- sıvamalı işlerde tam tersidir. Baskı yüzü montaj yüzü olarak kabul edilir.
(Bilgilerin bir kısmını derledim, bir kısmını matbaa tecrübeme dayanarak oluşturdum, umarım bu konuda yeni arkadaşlara biraz olsun ışık tutar.)
Bıçak, ambalaj ya da kutuların kesilmesi, perforaj veya pilyaj atılması için sunta bir levha üzerinde bulunan kesici parçaların kartona veya kağıda preslenerek kesilmesini sağlayan bir araçtır. Bıçak izi ise bu bıçakların kesim sırasındaki sınırlarını belirleyen çizimdir. Bu çizimler plotter denilen makineye data olarak gönderilir ve plotter bu dataları okuyarak belirlenen bıçak izi doğrultusunda levha üzerinde lazer tekniği ile çizim yapar. Daha sonra bu çizgi referans alınarak levha üzerine kesici parçaların montajı yapılır.
Bıçağın tanımıyla ilgili kısa açıklamadan sonra gelelim ambalaj ve bıçak ilişkisine...
Bıçak sadece kutu ya da ambalaj ile alakalı değildir. Kartvizit, katalog, klasör vs. gibi birçok basılı materyal üzerinde kullanılabilir. Yukarı sayılan örneklerin kesimi genelde giyotin denilen bir bıçak cinsi ile kesilmesine rağmen fantazi kesim denilen durumlarda özel bıçak hazırlanıp işler bu bıçağa göre uyarlanıp hazırlanır, basılır ve kesilir.
Bıçağın ana çıkış merkezi tasarımcıdır. Tasarıma başlamadan evvel kararını vermelidir. Eğer kutu ya da ambalaj tasarımına başlanacaksa, bununla ilgili önce kendi bir bıçak çizmeli, sonra bunun maketini hazırlamalıdır. Bu işlem mutlaka hata dolu olacaktır kutunun pot vermesi tam katlanmaması veya katlamalardaki kırıklar gibi bir takım problemler çıkacaktır. Ama burada tasarımcı sadece örnek hazırladığı için, maket bıçakçıya verildiği takdirde hatalarından arınmış bir şekilde bıçak izi elinize geçer.
Bıçaktan gelen çizim 2 şekilde elinize geçer. Ya tekli bir şekilde ya da montajlanmış haliyle. Ama her ne şekilde olursa olsun size kalan tek şey çalışmanızı verilen bıçak izi içine yerleştirmektir. Bıçak izi içine yerleştirme yaparken dikkat etmeniz gereken ayrıntılar vardır. Öncelikle taşma payını yeterli bir şekilde vermiş olmanız gerekir. Bununla ilgili genel bir kural yoktur ancak min.3 mm olmasına özen gösterin. Mesela zemin tek bir renkten oluşuyorsa (diyelim magenta) tabakayı olduğu gibi bu renkle kaplamanız bile mümkündür. Eğer işi direk siz filme gönderecekseniz, gerekli referansları ve bilgileri ekleyerek filme gönderebilirsiniz.
Bıçak izini bıçakçıya gönderirken üzerine mutlaka baskı yüzümü montaj yüzümü olduğunu, işin basılacağı karton cinsi ve gramajını, varsa kaplama malzemesini (selefon vb.) kesimin yapılacağı kesim makinesi marka ve cinsini mutlaka yazmalısınız. İmalatçıda bu verilere göre doğru değerleri ve ölçüleri kullanarak sağlıklı bir bıçak imalatı yapabilir.
Bıçak izini imalatçıya gönderirken dikkat etmemiz gereken başka bir hususta işin üzerinde pencere, klişe (kabartma) olup olmadığıdır. Eğer pencere varsa ve selefonlu pencere olacaksa bunu ayrıca belirtmemiz gerekir ki, pencere bıçağını ayrı bir tahta üzerine yapsın. Yine eğer klişe varsa kabartma yapmak için, bunu da bıçak iziyle beraber bıçakçımıza göndermemiz gerekir.
Bıçak izi bıçakçıdan bize geldikten sonra mutlaka ölçüleri kontrol etmeliyiz. Unutmayınız onlarda insan ve hata yapabiliyorlar.
Bıçağı işi yerleştirirken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biriside bize gelen bıçağın montaj yüzümü yoksa baskı yüzümü olduğudur. Eğer bıçakçı bize montaj yüzünü göndermiş ise bıçağı ekranda makas tarafı alta gelecek şekilde 180 derece çevirip baskı yüzüne montaj yapmamız gerekir.
Birazda bıçak terimleri hakkında bilgi verelim.
Bıçak: Adı üstünde, kesim yapmak için keskinleştirilmiş ve kesim tahtasına döşenmiş parçalar. Bıçak izinde genellikle kırmızı renk ile gösterilir.
Pilyaj: Baslılı materyalin katlanması istenilen yerlerine katlanmayı sağlamak için iz yapan, bıçağa benzer fakat ucu kör parçalardır. Bıçak izinde genellikle yeşil renk ile gösterilir.
Perforaj: Basılı materyalin kolay katlanması yada kolay kopartılması istenilen yerlere amacına göre 1x1, 2x2, 2x1, 10x10 mm gibi belli aralıklarla kesim yapan parçalardır. Bıçak izinde genellikle sarı renk ile gösterilir.
Kombi: Basılı materyalin kolay katlanması istenilen yerlere konulan, pilyaj ve bıçak karışımı, belli aralıklarla kesim ve katlama izi yapan parçalardır. Bıçak izinde genellikle mavi renk ile gösterilir.
Montaj yüzü: Bıçağın kesim makinesine montajı yapıldıktan sonra kağıda bakan ve kesim yapacak yüzüdür. Diğer bir deyişle baskılı yüzeydeki bıçak izinin ayna görüntüsüdür.
Baskı yüzü: Montaj yüzünün tersi, işin bıçak izine montajı sırasında kullanacağımız yüzüdür. Bu istisna olarak mikrodalga- sıvamalı işlerde tam tersidir. Baskı yüzü montaj yüzü olarak kabul edilir.
(Bilgilerin bir kısmını derledim, bir kısmını matbaa tecrübeme dayanarak oluşturdum, umarım bu konuda yeni arkadaşlara biraz olsun ışık tutar.)
